Οι ανθρώπινες σχέσεις βρίσκονται σε παρακμή. Τη λύση έρχεται να δώσει η τεχνητή νοημοσύνη και τα ρομπότ, τα οποία πλέον είναι πανομοιότυπα με τους ανθρώπους εμφανισιακά αλλά και αναπροσαρμόζουν την προσωπικότητά τους ώστε να ταιριάζει με εκείνη του συντρόφου τους. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, απογοητευμένοι από τις σχέσεις με ανθρώπους, οι ήρωες επιλέγουν ρομποτικούς συντρόφους: ο Ιάσονας επιλέγει την Τίνα και η Ανδρονίκη τον Ρομπ. Έχουν καταφέρει άραγε να λύσουν οριστικά το ζήτημα της συντροφικότητάς ή μήπως κάπου ελλοχεύει κάποιους απροσδιόριστος κίνδυνος;
Ο Παύλος Κουτρουμπάς μας δίνει ένα σατιρικό μυθιστόρημα που, με πρόφαση και περιτύλιγμα την μελλοντική τεχνολογική πρόοδο της ρομποτικής, ουσιαστικά καυτηριάζει το παρόν, την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση και τη δυσλειτουργία των ανθρωπίνων σχέσεων. Πράγματι το μυθιστόρημα δεν εντρυφεί ιδιαίτερα στις τεχνολογικές λεπτομέρειες και διαστάσεις της ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης. Η εστίαση δίνεται στη φύση και την προσωπικότητα των ρομποτικών συντρόφων και στο πως αυτή επηρεάζει τα ανθρώπινα ταίρια τους. Ακόμη και τότε όμως, μέσα από τις άψογες συμπεριφορές της Τίνας και του Ρομπ (που στα δικά μου τουλάχιστον μάτια καλύπτουν τις ανασφάλειες των ηρώων), ο συγγραφέας θέλει να αναδείξει άστοχες και δυσλειτουργικές συμπεριφορές για τις ανθρώπινες σχέσεις.
Το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου καταπιάνεται με την επίκριση και μη αποδοχή των ιδιότυπων αυτών σχέσεων από την οικογένεια και τον περίγυρο των ηρώων. Ενώ οι κινητοποιήσεις για τα δικαιώματα των ρομπότ βρίσκονται σε εξέλιξη, η Τίνα και ο Ρομπ συμπεριφέρονται ως άψογοι σύντροφοι δικαιώνοντας τις επιλογές των ανθρώπων. Η κατάσταση περιπλέκεται ωστόσο όταν τα δύο ζευγάρια αποφασίζουν αποκτήσουν παιδιά (η τεχνολογία της εποχής το επιτρέπει, με δότη ωαρίου ή σπέρματος για να καλύψει το "έλλειμμα" του ρομποτικού συντρόφου). Ποιες μπορεί να είναι οι επιπλοκές στον ψυχισμό αυτών των παιδιών όταν μεγαλώνουν με έναν γονιό που δεν είναι άνθρωπος, αλλά ένα τέλειο και μη ανθρώπινο ανδροειδές;
Το βιβλίο διαβάζεται αβίαστα και με ενδιαφέρον. Είναι έκδηλη η σατιρική πρόθεση του συγγραφέα σε όλο το έργο, άλλες φορές με μεγαλύτερη και άλλες με μικρότερη επιτυχία. Αυτό που δεν μου άρεσε ήταν το τέχνασμα της απευθείας αναφοράς του συγγραφέα στον αναγνώστη με σκοπό να τον νουθετήσει. Τα σημεία όπου η απευθείας αναφορά-συνδιαλλαγή με τον αναγνώστη προξενούσε γέλιο τα δέχθηκα με ικανοποίηση, αλλά τα σημεία όπου αισθάνθηκα να υποβόσκει ή να είναι έκδηλη η νουθεσία μου δημιούργησαν αρνητικά συναισθήματα.
Επίσης μια υποτιμητική αίσθηση που φαίνεται να υπάρχει αρχικά για την ψυχιατρική και την ψυχοθεραπεία σαν επιστήμη, τελικά διορθώνεται στην πορεία του μυθιστορήματος, ενώ τα ψυχοσυναισθηματικά προφίλ των ηρώων είναι ρεαλιστικά με αποτέλεσμα αυτοί να αφήνουν την αίσθηση του απλού και καθημερινού ανθρώπου της διπλανής πόρτας, προσδίδοντας αξιοπιστία στην ιστορία.
Στα θετικά του βιβλίου συγκαταλέγονται η γρήγορη και ενδιαφέρουσα πλοκή, ο προβληματισμός για τις ανθρώπινες επιλογές, συμπεριφορές και σχέσεις και ένα δυνατό φινάλε όπου ο συγγραφέας, εμβαθύνοντας υπαρξιακά στη φύση των ρομπότ, στην ουσία προχωρά σε υπαρξιακή ενδοσκόπηση του ίδιου του ανθρώπου ως ον.
Το "Γλυκιά μου Τίνα", με ένα πολύ δελεαστικό περιτύλιγμα, αυτό της μελλοντικής εξέλιξης της ρομποτικής και της τεχνητής νοημοσύνης, καταφέρνει να μας μιλήσει σε ανάλαφρο και σατιρικό ύφος για ζητήματα του παρόντος, τις ανθρώπινες σχέσεις και συμπεριφορές και να μας προβληματίσει.
Γλυκιά μου Τίνα, Παύλος Κουτρουμπάς, εκδ. 24γράμματα, 2021 σελ. 248
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου