Στην Αμερική του 1940 ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ ηττάται στις εκλογές από τον απομονωτιστή αντισημίτη και φιλοναζιστή Τσαρλς Λίντμπεργκ. Ως αποτέλεσμα οι ΗΠΑ τηρούν στάση ουδετερότητας και αποχής από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, υπογράφοντας μάλιστα σύμφωνο "εγκάρδιας συνεννόησης" με τη ναζιστική Γερμανία.
Μέσα σε αυτή την εναλλακτική τροπή της ιστορίας, ο μικρός Philip Roth και η εβραϊκή του οικογένεια στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ βιώνουν με φόβο και αγωνία τη σταδιακή μεταβολή του πολιτικού σκηνικού και την αλλαγή στάσης της αμερικανικής κοινωνίας απέναντι στους Εβραίους.
Ο Roth φαίνεται να ανακαλεί παιδικές μνήμες φόβου και απειλής που κυριαρχούσαν στην οικογένειά του αλλά και σε χιλιάδες άλλες εβραϊκές οικογένειες της Αμερικής εκείνη την περίοδο. Αξιοποιώντας τες καταφέρνει να συνθέσει ένα παράλληλο σύμπαν που σφύζει από ανασφάλεια και αβεβαιότητα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο οι οικογενειακές αντιλήψεις δοκιμάζονται ενώ η οικογενειακή γαλήνη θα διασαλευθεί. Ο ίδιος ο μικρός Philip στέκεται μπερδεμένος μπροστά στη νέα αυτή πραγματικότητα καθώς τα πρότυπά του χάνουν μέρος της αίγλης τους ή και καταρρέουν, παρασσέρνοντας μαζί τους τον στέρεο και γνώριμο κόσμο της παιδικής του βεβαιότητας.
Είναι αξιοθαύμαστος ο τρόπος που ο συγγραφέας μεταπηδά από την οπτική ενός μικρού παιδιού (του εαυτού του, σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση) στην ευρύτερη οπτική θέασης του πολιτικού σκηνικού της εποχής. Η δεξιοτεχνία του αυτή επιτρέπει στον αναγνώστη να συλλάβει με ευκολία τις συνέπειες που έχει στον μικρόκοσμο της οικογένειας η κάθε πολιτική απόφαση ή αλλαγή στο πολιτικό σκηνικό.
Πέρα από τις εναλλαγές και αμφιταλαντεύσεις στον ψυχισμό του μικρού Philip, οι διαφορετικές οπτικές του εβραϊκού ζητήματος ακόμη και μέσα στην ίδια την εβραϊκή κοινότητα εμπλουτίζουν την πλοκή και καθιστούν το έργο ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Ενώ οι περισσότεροι φοβούνται και ανησυχούν, κάποιοι επιλέγουν την μετανάστευση στον Καναδά ενώ άλλοι παραμένουν πεισματικά στις ΗΠΑ παλεύοντας για τις οικογένειές τους και τη διατήρηση του τρόπου ζωής τους. Άλλοι πάλι, αρνούμενοι να πειστούν για τις εχθρικές διαθέσεις του νέου καθεστώτος απέναντί τους, εφησυχάζουν τους εαυτούς τους και τους υπόλοιπους Εβραίους προωθώντας την ιδέα της μεγαλύτερης ενσωμάτωσης και "Αμερικανοποίησης" τους. Αυτές οι συγκρουόμενες οπτικές, τάσεις και ενέργειες, ακόμη και μέσα στην ίδια την οικογένεια Roth, συνθέτουν ένα σκηνικό αβεβαιότητας που διακατέχει το έργο από την αρχή ως το τέλος του.
Η Συνωμοσία Εναντίον της Αμερικής μας υπενθυμίζει ότι η Δημοκρατία, με τα δικαιώματα και τις ελευθερίες που αυτή συνεπάγεται, δεν είναι κάτι το δεδομένο αλλά απαιτεί διαρκή αγώνα και επαγρύπνηση. Ο ρατσισμός και ο φασισμός, υφέρποντες, δε θα χτυπήσουν την πόρτα μας ξαφνικά ένα πρωί. Αντίθετα "χτίζονται" σταδιακά και ύπουλα στην κοινωνία και στις ψυχές των ανθρώπων μέσα από μια σειρά πολιτικών αποφάσεων και ρητορικής.
"Η Συνωμοσία Εναντίον της Αμερικής", Philip Roth, μτφρ. Ηλίας Μαγκλίνης, εκδ, Πόλις, 2007, σελ. 576
Βρείτε το βιβλίο εδώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου