Τον Ιούλιο του 1827 καταφθάνει στην επαναστατημένη Ελλάδα ο Πολ Μαρί Βοναπάρτης, ανιψιός του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, για να πολεμήσει για την Ελευθερία. Στον επαναστατημένο Μοριά ο ρομαντικός και ασυμβίβαστος πρίγκιπας θα επιδιώξει φτιάξει το δικό του όνομα, "δραπετεύοντας" από την βαριά κληρονομιά που φέρει το επώνυμο "Βοναπάρτης". Εκεί θα γνωρίσει τον πόλεμο αλλά και τον έρωτα.
Το "Ταξίδι στο Όνειρο" του Άγγελου Λάππα είναι μια μυθιστορηματική ανάπλαση της πραγματικής και ιστορικά καταγεγραμμένης συμμετοχής του Πολ Μαρί Βοναπάρτη, ανιψιού του Ναπολέοντα, στην ελληνική επανάσταση. Η ιστορικότητα αυτού του γεγονότος, το οποίο αγνοούσα, ήταν η αφορμή για να πιάσω στα χέρια μου αυτό το βιβλίο. Ο Άγγελος Λάππας πραγματοποίησε μια συνεπή έρευνα αποδίδοντας πιστά τα γεγονότα της εποχής, κάτι το οποίο φανερώνεται και από τις αριθμημένες σημειώσεις στο τέλος του βιβλίου που δίνουν επιπλέον πληροφορίες για γεγονότα ή πρόσωπα που συναντάμε στο μυθιστόρημα.
Ο Πολ Μαρί, εμπνευσμένος από φιλέλληνες όπως ο Σανταρόζα και ο Λόρδος Βύρων, αλλά και από κατορθώματα και θυσίες Ελλήνων όπως της Λένως Μπότσαρη, παίρνει την απόφαση να αποκηρύξει τον πλουσιοπάροχο και άνετο βίο που του προσφέρει η οικογένειά του. Φτάνει στην Ελλάδα με αγνά και ρομαντικά κίνητρα και όλοι τον καλωσορίζουν και τον αποδέχονται με τιμές ως ανιψιό του Ναπολέοντα. Όμως εκείνος θέλει να τον αναγνωρίσουν για τις δικές του πράξεις και όχι για το βάρος του ονόματός του. Αυτή η έντονη επιθυμία του να αποδείξει ο ίδιος την αξία του το καθιστά έναν ήρωα ενδιαφέροντα, ρεαλιστικό και σίγουρα συμπαθή και άξιο σεβασμού.
Στο μυθιστόρημα παρελαύνουν μια σειρά από φιλέλληνες τους οποίους συναντά ο Πολ Μαρί στην Ελλάδα, οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν είναι ευρέως γνωστοί. Οι συζητήσεις τους σκιαγραφούν όμορφα το σκηνικό και το κλίμα της εποχής στον Μοριά, τα νησιά του Αργοσαρωνικού και τη Στερεά Ελλάδα. Αν και οι περισσότεροι διακρίνονται επίσης για τα ρομαντικά-επαναστατικά τους ιδεώδη, κάποιοι απελπίζονται με τις εμφύλιες συγκρούσεις και την "αλληλοφαγωμάρα" των επαναστατημένων Ελλήνων, εγκαταλείπουν την επανάσταση και επιστρέφουν στις χώρες τους διαδίδοντας τα χειρότερα για τους Έλληνες. Φυσικά δεν λείπουν κι εκείνοι που βρίσκονται στην Ελλάδα μόνο και μόνο για το χρήμα, τα αξιώματα και την (επιδιωκόμενη) δόξα.
Κάποιες φορές, ιδιαίτερα στο πρώτο μισό του βιβλίου, αισθάνθηκα ότι οι αλλεπάλληλες συναντήσεις και συζητήσεις του Πολ Μαρί με φιλέλληνες εμπόδιζε την εξέλιξη της ροής του μυθιστορήματος, παρόλο που οι συζητήσεις αυτές περιέγραφαν το πλαίσιο της εποχής. Με άλλα λόγια σε αυτά τα σημεία η επιδιωκόμενη ιστορική ακρίβεια, με παράθεση παρελθοντικών γεγονότων στις συζητήσεις των ηρώων, ίσως να θυσίασε τη "μυθιστορηματικότητα" του έργου.
Με το που εισβάλει όμως ο έρωτας στη ζωή του πρωταγωνιστή τα γεγονότα αρχίζουν να κυλούν γοργά. Επίσης η ιδεολογική αντίθεση του Πολ Μαρί με τον ναύαρχο Κόχραν δίνουν μια ακόμη πιο ενδιαφέρουσα και "συγκρουσιακή" χροιά στο μυθιστόρημα.
Μου άρεσε ακόμη η αυτοαναφορικότητα που επιδίωξε ο συγγραφέας στον επίλογο του βιβλίου. Εκεί δίνεται μια βιωματική εμπειρία του η οποία αποτέλεσε το έναυσμα και το κίνητρο για τη συγγραφή αυτού του έργου. Επιπλέον παρατίθεται μια πραγματική επιστολή (ενταγμένη οργανικά στην αφήγηση) του Πολ Μαρί από την επαναστατημένη Ελλάδα προς την μητέρα του, στην οποία διαφαίνονται περίτρανα τα αγνά ιδεώδη και ο ασυμβίβαστος χαρακτήρας του ήρωα που τον έθεσε εκτός οικογένειας. Είναι ένα από τα πιο δυνατά σημεία του βιβλίου γιατί φανερώνει πόσο εύστοχα και ρεαλιστικά έπλασε ο Άγγελος Λάππας τον μυθιστορηματικό ήρωα.
Όσοι αναμένουν σημαντική και έμπρακτη συμβολή του Πολ Μαρί Βοναπάρτη στην Επανάσταση θα απογοητευτούν. Ο συγγραφέας είναι δέσμιος, ως όφειλε να είναι, των πραγματικών ιστορικών γεγονότων. Ωστόσο η επιτυχία του έγκειται στο γεγονός ότι, εκμεταλλευόμενος τις ιστορικές πηγές, δημιούργησε έναν χαρακτήρα με ρεαλιστικά κίνητρα και με προσήλωση στην πραγματοποίηση του ονείρου του. Έναν ήρωα που βρήκε το νόημα της ζωής του στον αγώνα για την Ελευθερία.
"Μας προσδιορίζει ο τρόπος που διαχειριστήκαμε τον χρόνο που δίνεται στον καθένα". Για αυτόν ακριβώς τον λόγο το "Ταξίδι στο Όνειρο" μας σκιαγραφεί έναν άνθρωπο ο οποίος προσπάθησε γίνει αυτό που ήθελε να είναι: από ανιψιός του Μεγάλου Ναπολέοντα να μεταμορφωθεί σε Πολ Μαρί. Μια αυθύπαρκτη προσωπικότητα που κυνήγησε το όνειρό του αντιβαίνοντας στην ίδια του την οικογένεια. Ένας άνθρωπος που αγάπησε τους επαναστατημένους Έλληνες και εγκατέλειψε τις ανέσεις του για να πολεμήσει για την Ελευθερία.
"Ταξίδι στο Όνειρο", Άγγελος Λάππας, εκδ. 24γράμματα, 2021, σελ. 232
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου