1872, Παλαμήδι, φυλακές Ναυπλίου. Δύο θανατοποινίτες που δεν έχουν τίποτα κοινό μεταξύ τους αναμένουν την επικείμενη εκτέλεση. Από το μικρό και αποπνικτικό τους κελί το κουβάρι των αναμνήσεών τους θα τους οδηγήσει στο μακρινό Παρίσι του φιλελληνισμού και στον αγώνα της επιβίωσης κατά την Ελληνική Επανάσταση . Ένοχα μυστικά, ανατροπές και πόνος θα ξετυλιχτούν εμπρός τους σφυρηλατώντας μια απρόσμενη και αναπάντεχη φιλία. Πώς όμως μπορείς να συμφιλιωθείς με το αναπόφευκτο κι αυτό που οι άλλοι έχουν αποφασίσει για εσένα;
Το πρώτο μυθιστόρημα του Φαίδωνα Κυριακού ομολογώ ότι με εντυπωσίασε με τη σφιχτοδεμένη του πλοκή, τη γρήγορη ροή του, τους διακριτούς και καλογραμμένους χαρακτήρες του και την ευφυή σύλληψη του συγγραφέα να συνδέσει με μυθιστορηματικό τρόπο σημαντικά ιστορικά γεγονότα και πρόσωπα της εποχής που χαρακτηρίζονται από χωρική και θεματολογική -κάποιες φορές- απόσταση μεταξύ τους. Έτσι, εκτός από γνωστές προσωπικότητες της Ελληνικής Επανάστασης, στο βιβλίο κατέχουν περίοπτη θέση διάσημα έργα τέχνης όπως η Αφροδίτη της Μήλου ή "Η Σφαγή της Χίου" του Ευγένιου Ντελακρουά, καθώς και φιλέλληνες, όπως ο ίδιος ο Ντελακρουά, ή προσωπικότητες που έχουν συμβάλει σημαντικά στη διαμόρφωση του σημερινού κόσμου, όπως ο Λουί Μπράιγ, ο επινοητής της γραφής για τυφλούς που φέρει το όνομά του. Κανένα από τα παραπάνω ιστορικά στοιχεία δεν μπήκε στο μυθιστόρημα απλώς και μόνο για να μπει. Όλα τους εντάσσονται οργανικά στην ιστορία βοηθώντας την εξέλιξη της πλοκής και αλληλοεπιδρώντας με τους ήρωες, δίνοντας τους έτσι την ευκαιρία να φωτίσουν όλες τις πλευρές του χαρακτήρα τους.
Η υπόθεση βασίζεται πολύ στην αντιθετική σχέση ανάμεσα στους δύο θανατοποινίτες, τον Πάρι και τον Λιανό, και αυτό είναι ένα από τα δυνατά σημεία του βιβλίου. Ο πρώτος είναι πιο καλλιεργημένος και εξευγενισμένος, έχοντας ζήσει στο Παρίσι, ενώ ο δεύτερος πιο τραχύς και απότομος, αλλά κουβαλά την σοφία που αποκόμισε από τις δύσκολες εμπειρίες του στην επαναστατημένη Ελλάδα. Αυτή η αντίθεση χαρακτήρων Πάρι-Λιανού πυροδοτεί πολύ ενδιαφέρουσες αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στους δύο πρωταγωνιστές, επιτρέπει τη διαφορετική οπτική θέαση και τον σχολιασμό των ίδιων γεγονότων από άλλη ματιά, ενώ αποδίδεται με πολύ ομαλό και όμορφο τρόπο η σφυρηλάτηση της αμοιβαίας εκτίμησης και φιλίας που αναπτύσσεται μεταξύ τους, παρά τις διαφορές τους.
Η αγωνία και ο φόβος των πρωταγωνιστούν μπροστά στον επικείμενο θάνατό τους εκδηλώνονται παραστατικά από τις πρώτες σελίδες του βιβλίου. Ο συγγραφέας κατάφερε με τη γραφή του να με κάνει κοινωνό αυτής της ψυχοσύνθεσης ήδη από την αρχή, ενώ στα τελευταία κεφάλαια η αγωνία κορυφώνεται με αναπάντεχες αποκαλύψεις και με την αναπόδραστη μοίρα των μελλοθάνατων να πλησιάζει.
Αξίζει επίσης να τονιστεί ότι συχνά πυκνά ο συγγραφέας επιλέγει τη χρήση ιδιωματισμών της εποχής, οι οποίοι επεξηγούνται με υποσημειώσεις, αποδίδοντάς έτσι πιο παραστατικά τη χρονική περίοδο και τους ανθρώπους που έζησαν σε αυτή.
"Η Γκιλοτίνα του Ναυπλίου" είναι ένα εξαιρετικό ιστορικό μυθιστόρημα τόσο από την σκοπιά της ιστορικής ακρίβειας όσο και από την μυθιστορηματική του σκοπιά. Η σφιχτοδεμένη του πλοκή, η ευρηματική μυθιστορηματική σύνδεση σημαντικών ιστορικών προσώπων και γεγονότων, οι ρεαλιστικοί και αντιθετικοί του χαρακτήρες καθώς και η ενδοσκοπική και φιλοσοφική του ματιά μπροστά στο αναπόφευκτο του θανάτου το καθιστά ένα βιβλίο που θα αγαπηθεί από λάτρεις και μη του είδους.
"Το τίμημα της ζωής είναι ο θάνατος. Όχι ο δικός μας θάνατος, παρά ο θάνατος των ανθρώπων που αγαπάμε."
"Η Γκιλοτίνα του Ναυπλίου", Φαίδων Κυριακού, εκδ. Κέδρος, 2020, σελ. 480
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου