Ο Μερσώ, υπάλληλος γραφείου στο Αλγέρι, αφηγείται σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση τη ζωή του όπως ακριβώς εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια του. Μόνο που η αφήγησή του είναι απρόσμενα πεζή, απογυμνωμένη από συναισθήματα και ένταση. Χαρακτηριστικές για την ιδιοσυγκρασία του είναι οι δύο πρώτες προτάσεις του κειμένου: "Σήμερα πέθανε η μαμά. Μπορεί και χθες, δεν ξέρω."
Καθώς η αφήγηση προχωρά η καθημερινή ρουτίνα του Μερσώ αλλά και σημαντικά γεγονότα που του συμβαίνουν περιγράφονται στον ίδιο ακριβώς τόνο και ένταση, σαν να έχουν την ίδια αξία, ενώ εκείνος δείχνει να μην ενδιαφέρεται για την εκδήλωση συναισθημάτων που αποζητούν από εκείνον οι γύρω του.
Θα τολμούσα να "διαγνώσω" ότι ο ήρωας βρίσκεται εντός του φάσματος του αυτισμού, αλλά με υψηλή λειτουργικότητα (η ευρέως διαδεδομένη αλλά πλέον όχι επιστημονικά ορθή ονομασία του συνδρόμου είναι "Σύνδρομο Asperger"). Ωστόσο το βιβλίο γράφτηκε το 1940, ενώ ο Asperger δημοσίευσε την ερευνά του τέσσερα χρόνια αργότερα, γεγονός που καθιστά το έργο αυτό του Καμύ ακόμη πιο ενδιαφέρον...
Ώρες ώρες είχα την αίσθηση ότι η ζωή του Μερσώ περνούσε από μπροστά του σαν ταινία κι εκείνος, ακόμη και όταν δρούσε, απλώς την παρακολουθούσε και την κατέγραφε ως εξωτερικός παρατηρητής, παραδομένος στο αναπόδραστο ποτάμι της μοίρας του. Ξένος ακόμη κι από τον εαυτό του.
Η απάθεια του ήρωα και η άρνησή του τα μπει σε καλούπια και να συμπεριφερθεί σύμφωνα με τους κανόνες του παιχνιδιού θα τον καταστήσουν αντιπαθή στους περισσότερους γύρω του, αλλά συμπαθή στον αναγνώστη.
Ανεξάρτητα από τις πράξεις του, η κοινωνία θα καταδικάσει τον Ξένο επειδή είναι διαφορετικός και ακατανόητος. Κι όπως κάθε τι που δεν κατανοούμε, έτσι κι ο Ξένος, ο κάθε "ξένος", προκαλεί τον φόβο και το μίσος...
"Ο Ξένος", Αλμπέρ Καμύ, εκδ. Καστανιώτης, μτφρ. Νίκη Καρακίτσου - Ντουζέ, Μαρία Κασαμπάλογλου - Ρομπλέν, 2008, σελ. 144
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου